Dermatografizm Yapay bir ürtiker olan dermatografizm fiziksel ürtikerin bir çeşididir. Kadınlarda daha sık olup, toplumun %5’inde bulunur. Dermatografizm terimi, cildin üzerine yazı yazmak anlamına gelir ve kazıma gibi bir cilt travması sonrasında bölgesel veya yaygın ürtiker oluşması durumudur.
Soğuk Ürtikeri: Soğuk ürtikerin semptomları bölgesel veya sistemik olabilir ve herhangi bir yaşta görülebilir. Hasta soğuk suya dalmışsa ani düşük tansiyon gelişebilir (yoğun mediyatör salımına bağlı). Bu hastalık edinilmiş veya ailesel soğuk ürtikeri olarak sınıflanabilir. Edinilmiş ürtiker daha sık olup bir böcek sokması, viral enfeksiyon, ilaç reaksiyonu veya doğum sonrasında gelişebilir. Tanı hastanın öyküsüne dayanarak konulur. Buna ek olarak buz testinin olması tanıyı doğrular. Buz testi; ön kol üzerine bir buz kalıbının 5-10 dakika süreyle uygulanmasını takiben 2 dakika içinde kaşıntı varlığının değerlendirilmesi, buzun altında kalan ciltte ödem veya kızarıklık varlığı araştırılması daha sonra cildin 5-10 dakika içinde tekrar eski ısısına döndürülmesidir.
Sıcak Ürtikeri: Sıcak ürtikeri kronik ürtikerlerin % 7’sini oluşturur. Lokal veya yaygın olabilir ve egzersiz sonrası vücut ısısının artması, sıcağa maruz kalma, sıcak duş, terleme ve heyecanlanmaya karşı bağlı stres sonrasında hemen veya dakikalar içinde ortaya çıkabilir. Bu ödem genellikle boyunda ve göğüste görülür ve tüm vücuda yayılabilir.
Basınç Ürtikeri: Basınç yada titreşim uygulandıktan 4-5 saat sonra şişme, eritem ve ağrı veya yanma gibi semptomlar başlar. Basınç ürtikerleri tipik olarak basınç uygulanan cilt bölgesinde ortaya çıkmaktadır. Bu bölgeler; elbise beli veya sutyen askılarının altı gibi sıkı giysilerin temas bölgesi, yürüyüş veya ayakta durma sonrası ayak tabanları, oturduktan sonra kalçalarda ortaya çıkar.
Güneş Ürtikeri: Güneş ürtikeri, ürtiker nedenlerinin %1’den azını oluşturan nadir bir durumdur. Erişkinlerde genellikle 30-40 yaşları arasında görülür. Kısa bir güneş teması sonrası 1-3 dakikada etkilenen cilt kısmında ürtikeri takiben kızarıklık ve kaşıntı yakınması ortaya çıkar.
Kronik Ürtiker: Kronik ürtikerde çoğu kez sebep belirlenemediği için tanı kronik idiyopatik ürtikerdir. Bu tabloda ödemler birkaç küçük lezyondan, geniş birleşmiş plaklara kadar çok farklı şekillerde olabilir. Ödemler devamlı olabileceği gibi zaman zaman da ortaya çıkabilir. Süresi 6 haftadan uzun sürecek şekilde ve farklı ciddiyetlerde olabilir. Kronik ürtikerli hastalar genellikle atopik değillerdir ve egzama, alerjik rinit veya astım olmalarında bir artış gözlenmez.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Dr. Sevin Karalar
